Читаем без скачивания Малекула (на белорусском языке) - Владимир Орлов

Разлiк адбыўся ў панядзелак у кватэры Анiнай сяброўкi з гiмнастычнай секцыi.

Аня сустрэла мяне ў прывезенай з замежных спаборнiцтваў смараiдавай сукенцы з залацiстымi маланкамi на рукавах i кiшэнях. Магнiтафон заядаў i рваў стужку. Цiха вылаяўшыся, Аня апошнi раз пстрыкнула пераключальнiкам i павярнулася да мяне. "Ты хоць умееш?" - запыталася яна, страсянуўшы светлымi валасамi стрыжанай русалкi. "Што?" - бязглузда адказаў я. "Джыгi-джыгi", засмяялася яна, сцягваючы цераз галаву сукенку.

Пад сукенкай на ёй не было анiчога, апрача двух трохкутнiкаў: большага сляпуча белай незагарэлае скуры i меншага - густых жарых кудзерак.

Думаю, што, нягледзячы на бесцырымонную Анiну падмогу, мяне напаткаў бы поўны правал, але, ужо згараючы ад сораму i нянавiсцi да свайго бездапаможна выцягнутага на канапе цела, я iнтуiтыўна заплюшчыўся i ўявiў сябе на лазенным палку з ленiнградскай бессаромнiцай Зiнкай. Там, на палку, усё атрымалася аўтаматычна, i я нават адчуў пах бярозавых венiкаў i мулкасць дошак пад каленямi. "Толькi не адразу, цярпi, цярпi..." - усцешана зашаптала Аня, калi я ўжо не баяўся расплюшчыць вочы, i выгнулася так, што радзiмыя плямкi апынулiся якраз насупраць маiх вуснаў. Я з лёгкiм страхам дакрануўся да iх i яшчэ паспеў здзiвiцца, што плямкi халодныя, як ваконнае шкло.

Калi мы апранулiся, я па-мужчынску ўпэўнена правёў па iх пальцамi i нарэшце падзялiўся сваiм геаграфiчным адкрыццём: "Ты ведаеш, яны падобныя на Новую Зеландыю". "Ну насмяшыў, - адказала Аня i кiўнула на вывадак парцалянавых слонiкаў, за якiм на серванце стаяў будзiльнiк. - Зматваемся, а то Ленчына маманя можа раней прыцягнуцца". Выправоджваючы мяне з кватэры, мая другая жанчына папярэдзiла: "Мiшка даведаецца - з-пад зямлi дастане".

У аўторак на заняткi я не пайшоў. Я хацеў, каб здарылася адно з двух: або няхай Аня кожны дзень сцягвае перада мной сукенку, альбо няхай яе назаўсёды забяруць куды-небудзь у гiмнастычную зборную СССР у Маскву.

У сераду мацi пагнала мяне ў школу, дзе высветлiлася, што Шадурка i праўда паехала на нейкiя спаборнiцтвы i ў цэлым горадзе нашу таямнiцу цяпер ведалi толькi два шкiлеты, якiя з гэтае прычыны выклiкалi ў мяне ледзьве не замiлаванне.

Вярнулася Аня за пару дзён да зiмовых вакацыяў. Яе з'яўленне ў класе ўразiла нават цiхага дэбiла Дзiму Чыкiна, якога не адпраўлялi ў спецшколу дзеля таго, што ягоны бацька быў дырэктарам аўтарэмзавода. Аня, чаго раней з ёю нiколi не здаралася, па чарзе абыходзiла ўсе сталы i, цалкам iгнаруючы дзяўчынак, з кожным з хлопцаў вiталася па iменi. "Прывет, Вова, - прамовiла яна такiм абыякава-бескалёрным голасам, што мне зрабiлася нiякавата. - Прывет, Дзiма, я табе жвачку прывезла..." Гэтую дзiўную працэдуру перапынiў прыход нашага фiзiка Юлiяна Людзвiгавiча, што меў мянушку Кулон.

Далей падзеi разгортвалiся надзвычай iмклiва. Не паспеў Кулон кагосьцi выклiкаць, як Шадурка падняла руку. "Што ты хочаш, Аня?" - запытаўся фiзiк, абсалютна, як i мы, упэўнены, што Аня можа хацець чаго заўгодна, але толькi не iсцi да дошкi. "Юлiян Людзвiгавiч, я малекулы бачу", - усхвалявана абвясцiла Аня. Па кабiнеце прашамацеў смех, якi змянiўся насцярожаным маўчаннем. "Сядай, Шадурка, гэта не смешна", - сказаў Кулон, i ягоная рука з асадкай папаўзла па журнальным спiсе.

Аня села, але адразу зноў падняла руку, прычым, быццам першакласнiца, якой карцiць атрымаць пяцёрку за вывучаны вершык, цягнула яе ўсе вышэй i вышэй. Кулон падняў вочы. "Што яшчэ, Шадурка?" "Юлiян Людзвiгавiч, я ўжо атамы бачу, - захлынаючыся ад радасцi, загаварыла Аня. - Чэснае камсамольскае. Вось, вось, лётаюць..." Яна выбегла з-за стала ў праход i паказвала пальцам у паветра.

"Нармалёва", - прысвiснуў нехта з "камчаткi". Кулон асцярожна ўзяў Аню пад руку i вывеў з класа.

Аню лекавалi ўсю зiму i вясну: спачатку ў былым бернардзiнскiм кляштары, дзе перад вайною выбiвалi прызнанне ў Юлькi, а ў пяцiдзесятыя гады адчынiлi абласную вар'ятню, потым - дзесьцi ў Падмаскоўi.

У дзесятым класе наша парачка шкiлетаў зноў убачыла Аню. Яна нiколi нi з кiм не загаворвала. Яе не выклiкалi адказваць i вызвалiлi ад выпускных экзаменаў. Яна не ездзiла на зборы i чэмпiянаты i прыкметна пакруглела. Памiж сабой мы са шкадобаю называлi яе Малекулай. Мы даўно ведалi, што на апошнiх у Анiным жыццi спаборнiцтвах пасля п'янкi яе згвалцiлi трэнеры. Трох цi чатырох пасля гэтага пасадзiлi.

Калi Аня па-ранейшаму бачыла малекулы i атамы, дык вырашыла пра гэта маўчаць. Адзiны чалавек, каму яна магла даверыць сваю таямнiцу, быў Мiшка Яжэвiч, бо ён, як нi дзiўна, не кiнуў з ёю сустракацца i часам чакаў яе пасля ўрокаў на лавачцы каля школьнага саду. Iх разам з памаранчавым намётам бачылi то на дзвiнскiм беразе за Сафiйскiм саборам, то ў чыгуначнай лесапасадцы, дзе за год да гэтага знайшлi выкiнуты з маскоўскага цягнiка полiэтыленавы мех з трупам нетутэйшай жанчыны. Старэйшыя хлопцы з нашага двара з зайздрасцю казалi, што Мiшка ўладкаваўся, як кароль: трахае дурнiцу i галава нi пра што не балiць.

Прыехаўшы праз год з Менска дадому, я ўбачыў Мiшку Яжэвiча з маладой жонкаю i дзiцячай каляскай. Малекулы ў горадзе не было. Яе бацьку-макароннiка хацелi пасадзiць за крадзяжы, i ён прадаў дом i з'ехаў у Стаўрапаль. Разам з iм паехала i Аня, якая перад тым працавала прыбiральшчыцай у цырульнi "Ландыш", што насупраць цяперашняга помнiка Францiшку Скарыну.

Гадоў праз дзесяць пасля тых падзеяў Мiшка Яжэвiч заснаваў кааператыў, што вырабляў жаночыя паясы, i збудаваў сабе на цiхай заможнай вулiцы двухпавярховы катэдж. Яшчэ гадоў праз дзесяць мне расказалi, што аднойчы Мiшка не вярнуўся ўвечары дахаты i ранiцою мiлiцыя павезла ягоную жонку ў лес пад Лепель. Апазнаць Мiшку ў выцягнутым са спаленага "фольксвагена" абгарэлым трупе ўдалося па верхняй скiвiцы з залатымi зубамi.

I без таго цяжкiя хаўтуры былi азмрочаныя двума вусцiшнымi здарэннямi. Па-першае, у фатографаў нiяк не атрымлiвалiся здымкi на жалобны партрэт: пасля павелiчэння добрых, здавалася б, фатаграфiяў твар нязменна выходзiў чорны. Нехта падрадзiўся зрабiць партрэт са здымка ў замежным пашпарце, але атрымалася яшчэ горш: на месцы вачэй выступiлi чорныя кругi, а на шыi - белы пасак накшталт вяроўкi. Другое здарэнне было яшчэ жудлiвейшае: калi рыхтавалiся апускаць труну, у магiлу спрабавала кiнуцца нiкому не вядомая п'яная жабрачка, што збiрала на кладах пустыя пляшкi.

У фiнале маёй гiсторыi Маэм зноў будзе прадстаўлены толькi кiпцястай птушынаю лапай.

Я не спытаюся ў гэтай старэйшай ад мяне гадоў на дваццаць iстоты, цi памятае яна Мiшку. У мяне не знойдзецца буйной купюры, каб пакласцi ў яе зашмальцаваную мужчынскую кепурку з абразком святой Еўфрасiннi. А калi б смуглым ад бруду пальцам i заманулася скамечыць мой даляр у маленькi шарык, каб яго праглынула птушка, дык грыфы ўсё роўна засталiся ў Веракрусе, а тут скакалi па непадмеценых прыступках адно сытыя манастырскiя вераб'i.